Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en Zaanstad wachten niet op drijvende drollen

Meer inwoners zorgen voor meer afvalwater, klimaatverandering zorgt voor hevigere buien en klimaatdoelen vragen om een andere aanpak met regen- en oppervlaktewater. De hoogste tijd om voor de hele stad het afval- en oppervlaktewatersysteem onder de loep te nemen. Tijd voor een onderzoek naar een toekomstbestendig riool- en watersysteem van gemeente en waterschap

Wat is een toekomstbestendig riool- en watersysteem?

In hoofdstuk 3 van het Gemeentelijk Rioleringsplan is onder 3.5.2 het volgende opgenomen: “Het gemeentelijke rioleringsmodel is toe aan een herziening. In de komende planperiode zal een analyse worden gemaakt van de impact van die stedelijke groei op het gemeentelijke rioolstelsel, zodat daar in de uitwerking van de nieuwe ontwikkelingen rekening mee kan worden gehouden.” Bij de herziening van het rioleringsmodel wordt behalve de riolering (afval-, hemel- en grondwater) ook de openbare ruimte en het oppervlaktewater betrokken. Zo ontstaat voor het afval- en oppervlaktewatersysteem: inzicht in het functioneren, de beoordeling van het functioneren en eventuele maatregelen. Voorheen werd bij deze studie alleen het afvalwatersysteem bekeken. Vanaf begin 2020 adviseert stichting Rioned een integrale studie uit te voeren, dit noemen ze het Systeemoverzicht Stedelijk Water. Zaanstad is één van de eerste gemeenten van Nederland die samen met de ontwikkelaars van de nieuwe systematiek een dergelijk integraal onderzoek naar een toekomstbestendig riool- en watersysteem opstelt: eenSysteemoverzicht Stedelijk Water.

Waarom een Systeemoverzicht Stedelijk Water en Basis Zuiverings Beeld?

Er zijn drie urgente aanleidingen om een Systeemoverzicht Stedelijk Water (SSW) voor Zaanstad op te stellen: Zaanstad groeit: Het wordt steeds drukker op de wegen, treinen zitten voller en steeds meer mensen willen in Zaanstad wonen. Dus zijn er meer (15.000 - 20.000) en betere woningen, verbindingen en voorzieningen nodig. Voor Zaankanters én voor nieuwkomers. Klimaatverandering: Onderdeel van de klimaatverandering is de toename van hevige neerslag en langdurige droogte. Waterveiligheid komt ook prominent in beeld als onderdeel van de klimaatverandering. Klimaatdoelen: Om klimaatdoelen te halen gebruiken steeds meer pandeigenaren en bedrijven een bodemenergiesysteem en/of gaswasser. Het gevolg is dat er grote hoeveelheden afvalwater naar het riool worden afgevoerd.

Wat zijn de resultaten van het Systeemoverzicht Stedelijk Water en Basiszuiveringsbeeld?

Doordat het SSW-BZB alle onderdelen van het watersysteem bekijkt, worden de verschillende problemen integraal inzichtelijk. Waar we nu best een aardig beeld hebben van wateroverlast, weten we niet hoe dit zich verhoudt ten opzichte van de groeiopgave van de stad. Door het SSW ontstaat inzicht in de investeringen die vanuit de gemeente nodig zijn, maar ook inzicht in de investeringen die verbonden zijn aan de stedelijke ontwikkeling van de stad. Het opstellen van het SSW wordt gezamenlijk met HHNK gedaan. Zo ontstaat inzicht in het hele systeem van inzameling transport en verwerking. Voor HHNK ontstaat duidelijkheid over de opgave die zij hebben om te zorgen voor voldoende zuiveringscapaciteit en goede waterkwaliteit.
Zaanstad groeit: Het SSW geeft antwoord op de impact van meer woningen op de bestaande waterinfrastructuur in de stad.
Klimaatverandering: Het SSW geeft antwoord op de impact van klimaatverandering op de bestaande waterinfrastructuur in de stad.
Klimaatdoelen: Het SSW geeft antwoord op de impact van nieuwe grote lozingen op de bestaande waterinfrastructuur in de stad.

Systeemoverzicht Stedelijk Water samen met het Basiszuiveringsbeeld

Een onderdeel van het SSW is het in beeld brengen van de riolering. Het gemeenteriool is aangesloten op het afvoersysteem van HHNK. Het afvoersysteem van HHNK voert het afvalwater van Zaanstad af naar verschillende rioolwaterzuiveringen (Zaandam-Oost, Beverwijk en Westpoort). De opdracht voor het opstellen van het SSW omvat ook het opstellen van het Basiszuiveringsbeeld (gelijksoortige planvorm als het SSW, maar dan voor de zuiveringskringen van het waterschap). Op die manier krijgen we naast de impact op het Zaanse watersysteem ook de impact op de rioolwaterzuiveringen in beeld.

Wie zijn er nodig voor de totstandkoming van het Systeemoverzicht Stedelijk Water?

Om alle ontwikkelingen en de huidige situatie goed in beeld te krijgen, wordt er bij het opstellen van het SSW-BZB samengewerkt met collega’s van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en gemeente Zaanstad maar ook met de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied en een aantal externe experts. Meewerkende collega’s zijn bijvoorbeeld beleidsmedewerkers, vergunningverleners, beheerders, dataverwerkers, modelleurs, analisten, tekstschrijvers, stedenbouwkundigen, handhavers industriële lozingen, zuiveringstechnologen en collega’s met kennis van klachten en meldingen.

Wat moet er gebeuren als het Systeemoverzicht Stedelijk Water klaar is?

Het opstellen van het SSW-BZB neemt 1,5 jaar in beslag. Volgens planning is half 2023 het totaalbeeld met de impact van de ontwikkelingen op het Zaanse riool- en watersysteem klaar. De rapportage met de te nemen maatregelen en kosten worden daarna met het college gedeeld.