Gemeentes moeten meer werk maken van klimaatmaatregelen

“Bij bouwontwikkelingen in veel gemeentes worden klimaatmaatregelen nog niet altijd meegenomen. Dat komt door de relatieve onbekendheid met de opgaven voor droogte en hitte, urgentie en handelingsperspectieven. Het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie zet bewust niet in op generieke verplichtingen van adaptatiemaatregelen. Alle gemeentes hebben zich gecommitteerd aan het proces van stresstesten en risicodialogen om de klimaatopgaven serieus in de afwegingen mee te nemen. Het gaat vooral om regionaal maatwerk”, stelt Deltacommissaris Peter Glas desgevraagd.

Het Deltaprogramma zet vooral in op tools die bijvoorbeeld de risico’s van droogte en hittestress in beeld brengen en ook de schades en handelingsperspectieven schetsen. “We moeten ervoor zorgen dat vanaf nu elke schop in de grond klimaatadaptief wordt uitgevoerd. Een lokale of regionale overheid kan er wel voor kiezen om in (juridische) instrumenten ‘klimaatadaptatie’ verplicht te stellen voor de uitvoering van ruimtelijke plannen. Dit is bijvoorbeeld gebeurd in de gemeente Amsterdam met een eis bij nieuwbouw, bij het bouwconvenant Zuid-Holland en bij de Metropool Regio Amsterdam. Partijen leggen zichzelf verplichtingen op. Maar het verplichte karakter komt dus niet vanuit het Nationale Deltaprogramma.”

Wateroverlast
Volgens de Deltacommissaris is de opgave van waterveiligheid via de waterwet wel wettelijk geborgd. Dat geldt ook voor regionale keringen en wateroverlast. “De klimaatopgaven waar ruimtelijke adaptatie aan werkt zijn vaak zeer locatiespecifiek waardoor generieke regelgeving minder passend is, al staan er wel degelijk eisen in het bouwbesluit en kunnen zij worden ingebracht via de watertoets. Verder kunnen gemeenten en provincies ook eisen stellen aan de opvang van water, zoals in Amsterdam via de hemelwaterverordening die particulieren aanzet tot eigen waterberging.”

Leiderschap
Elke regio of gemeente bepaalt op dit moment zelf haar eigen ambitie op het gebied van klimaatadaptatie en stelt het daarbij behorende maatregelenpakket op. Glas: “Dat vraagt om leiderschap, politieke besluitvorming op lokaal en regionaal niveau en om goede samenwerking. In sommige gevallen hebben overheden en ook marktpartijen dat zelf vertaald naar eisen, maar dat is nog lang niet in alle gemeentes het geval.”

Schaderisico’s
"Uit onderzoek blijkt dat de schade van klimaatverandering in het buiten- en het stedelijk gebied tot 2050 kan oplopen tot maximaal 173,6 miljard euro als we niets doen. Het is ontzettend belangrijk om grote schade zo veel mogelijk te voorkomen. Daarom hebben we ook afgesproken dat onze steden in 2050 ‘klimaatbestendig en waterrobuust’ zijn ingericht. De Deltacommissaris stelt met klem dat we NU met de klimaatopgave aan de slag moeten gaan. Niet in de laatste plaats omdat er de komende jaren in Nederland heel veel zal worden geïnvesteerd."

Klimaatadaptatie
“We moeten ervoor zorgen dat bij elke schop in de grond – bij nieuwbouw, renovatie- en vervangingsopgave én beheer en onderhoud – dit klimaatadaptief wordt uitgevoerd. Hiermee voorkomen we regret-investeringen die in de toekomst bij een doorzettende klimaatverandering zullen leiden tot schades en grote gevolgen, waar we – als we niets doen – onze kleinkinderen, de toekomstige generaties mee opzadelen.”