CAS HEEFT ONDERZOCHT HOE GEMEENTEN KLIMAATADAPTATIE AANPAKKEN

De afgelopen jaren zijn veel gemeenten in Nederland aan de slag gegaan met klimaatadaptatie. Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft Climate Adaptation Services (CAS) gevraagd om te onderzoeken hoe zij dat doen. Hoe voeren verschillende gemeenten een stresstest uit? Hoe zien hun strategieën en uitvoeringsagenda’s eruit? En tegen welke belemmeringen lopen ze aan? CAS heeft hier een kwalitatief onderzoek naar gedaan. Ook hebben zij verkend welke gevolgen klimaatadaptatie door gemeenten zal hebben op het ruimtegebruik in Nederland. De resultaten van het onderzoek presenteren zij nu in een rapport.

Gemeenten zijn goed op weg
Voor het onderzoek heeft CAS de aanpak van twintig gemeenten en één regio geanalyseerd. Zij hebben de afgelopen jaren veel stappen gezet: kwetsbaarheden zijn beter in beeld, het bewustzijn over de urgentie van klimaatadaptatie is gegroeid, veel gemeenten hebben een strategie opgezet en nemen maatregelen. Op lokaal niveau gebeurt er veel. Wat vaak nog wel mist, is de koppeling met het landelijk gebied. Terwijl juist in die koppeling veel kansen liggen om klimaatadaptatie fundamenteler aan te pakken.

Verschillen tussen thema’s
Gemeenten willen klimaatadaptatie integraal aanpakken, maar de uitwerking is vaak beperkt. Zo nemen gemeenten vaak niet alle klimaatthema’s mee in stresstesten, ambities en uitvoering. De aanpak van wateroverlast is vaak het meest concreet. De aandacht voor hittestress groeit, maar het thema heeft vaak nog een gebrek aan probleemeigenaar en budget. De thema’s droogte en overstroming krijgen de minste aandacht.

Verschillende uitvoeringsagenda’s en belemmeringen
Uit de analyse blijkt verder dat er grote verschillen zijn tussen gemeenten. Zo verschillen de uitvoeringsagenda’s van gemeenten erg van elkaar en ervaren gemeenten verschillende belemmeringen om adaptatiemaatregelen te kunnen uitvoeren. Voorbeelden van veelgenoemde belemmeringen zijn de grote druk op de ruimte en een beperkt budget voor groen.

Invloed van klimaatadaptatie op ruimtegebruik
Gemeenten gebruiken de ruimte steeds vaker voor acties op het gebied van klimaatadaptatie: je ziet steeds meer wadi’s en inwoners komen steeds vaker in actie om hun tuin te vergroenen. Wel blijkt dat gemeenten nog weinig grote reserveringen in de fysieke ruimte doen voor klimaatadaptatie. Deels komt dat door de verschillende belemmeringen die gemeenten ervaren om klimaatadaptatie toe te passen. Het zou mooi zijn als klimaatadaptatie overheden meer zou sturen in het ruimtegebruik. Daarvoor is wel een andere benadering nodig van de ruimtelijke inrichting: meer vanuit het natuurlijke systeem van water, bodem, ondergrond en ecosystemen.