Bij menselijke activiteiten komt afvalwater vrij. De verschillende afvalwaterstromen worden samen vaak met ‘stedelijk afvalwater’ aangeduid. Daaronder wordt afvalwater verstaan dat bestaat uit huishoudelijk afvalwater of een mengsel daarvan met bedrijfsafvalwater, afvloeiend hemelwater, grondwater of ander afvalwater.
Gemeenten hebben een zogenaamde ‘zorgplicht’ voor de inzameling van stedelijk afvalwater. Dat staat in de Wet milieubeheer. De gemeente zorgt voor transport van het afvalwater naar de rioolwaterzuivering. De zorgplicht betreft het gehele gemeentelijke grondgebied.
Meestal vullen gemeenten de zorgplicht in door de aanleg en beheer van een openbaar vuilwaterriool. Gemeenten kunnen voor inzameling van rioolwater naast riolering ook gebruik maken van andere passende systemen. In het Gemeentelijk rioleringsplan (GRP) motiveert de gemeente de keuzes voor de invulling van de zorgplicht.