droge grond

lokale
voorbeelden

land met water en begroeiing

HELOFYTENFILTER RWZI EVERSTEKOOG

De rioolwaterzuivering is gelegen op het eiland Texel. Texel is als eiland omsloten door zeewater en heeft daardoor zelf geen grote zoetwatervoorraden, zoals het IJsselmeer of het Markermeer. Als zoetwatervoorziening is men daarom sterk afhankelijk van de neerslag. Op Texel wordt daarom zoveel mogelijk ingezet om het beschikbare zoete water vast te houden en te benutten. Ook de waterzuivering draagt als bron van zoetwater bij aan het behoudt van zoveel mogelijk water op Texel. Dit is uniek, want normaal wordt het gezuiverde water van de zuivering toch gezien als vies water en wordt er niet aan gedacht om dit bijvoorbeeld te gebruiken voor de landbouw en voor peilbeheer. Bij de zuivering Everstekoog wordt het afvalwater extra na gezuiverd, door het effluent via een helofytenfilter op de polder te lozen. Hierdoor is er circa 6.000 m³/dag schoon water extra beschikbaar voor Texel. Dit water wordt gebruikt om met name in de zomerperiode in twee polders (Polder Waal en Burg en het Noorden) het water op peil te houden.

beek met weiland en brug

ZOETE STUW

De stuw die zout water afvoert en zoet water vasthoudt. De zoete stuw is een nieuw ontwerp van een stuw in watergangen in kustgebieden met kwel van brak grondwater. Met stuwen wordt sinds jaar en dag geprobeerd het zoete water vast te houden. Maar met de traditionele stuw lukt dit slechts deels. Doordat zoet water blijft drijven op zout/brak water, stroomt het zoete water over de plank heen en gaat verloren. De innovatieve zoete stuw is dé oplossing. De zoete stuw is ontworpen om het zoute water (de onderlaag) af te voeren en het zoete water (de bovenlaag) vast te houden.

Uitzicht op stad langs het water

STAD VAN DE ZON

Geestelijk vader van Stad van de Zon is Ashok Bhalotra van het stedenbouwkundig bureau KuiperCompagnons. Hij heeft zich onder andere laten inspireren door de zon, die de bepalende factor is voor de indeling en architectuur van de wijk. Het totale gebied is 210 hectare groot. Een derde van de oppervlakte is bestemd voor woningbouw (2.900 woningen), een derde voor natuurontwikkeling en recreatie, en een derde deel bestaat uit water. Een bijzonder aspect is dat het waterpeil in dit gebied in verhouding tot andere watersystemen zeer sterk mag fluctueren (70 cm). Hierdoor voert het gebied geen water af naar de omgeving en hoeft ook in droge periodes geen water aan te voeren. Er is sprake van een  gebiedseigen watersysteem.  Tijdens de wintermaanden is een hoog waterpeil waar te nemen, dat in de zomer onder invloed van verdamping weer daalt. Het ruim bemeten watersysteem met flexibele peilbeheer in de Stad van de Zon biedt daarmee voldoende waterberging om de klimaatverandering het hoofd te kunnen bieden. Dit maakt de wijk naast 100% emissieneutraal ook echt klimaatbestendig.

infographic water

BREEZAND

Voldoende zoetwater is van vitaal belang voor de bollenteelt. In droge perioden kan het voorkomen dat er niet genoeg zoetwater van voldoende kwaliteit beschikbaar is. Met het initiatief ‘Spaarwater’ startte een proef op een perceel van bijna drie hectare bollenland, waarbij in de ondergrond tussen ongeveer tien en bijna dertig meter het zoete water in herfst en winter wordt gebufferd. In een droge periode, wanneer de hoeveelheid zoetwater onvoldoende is, kan de agrariër putten uit de ondergrondse zoetwatervoorraad onder zijn perceel. Via druppelirrigatie komt het water dan samen met toegevoegde nutriënten bij de planten. Dit als alternatief voor beregening met oppervlaktewater. Het systeem, een combinatie van innovatieve technieken, biedt handelingsperspectief door de zelfvoorzienende zoetwaterberging en waterzuivering in de bodem.

uitzicht op huis naast water

GEMAAL C. MANTEL

Het Gemaal C. Mantel in Schardam is het vierde boezemgemaal in het beheergebied van HHNK en het derde op de Schermerboezem. Het gemaal voert water af, maar kan ook water inlaten, waardoor het peilbeheer beter werkt. Het overtollig water wordt opgeslagen in het Markermeer en in droge periodes laat het gemaal dit zoete water in. Dit gemaal kan 2.000 kuub water per minuut wegpompen. Dat is te vergelijken met de inhoud van een olympisch zwembad. Ook vissen kunnen in twee richtingen het gemaal passeren door de grootste visvriendelijke pomp van Nederland.

Pad tussen gras
ontdek verschillende kennisdossiers