Duurzaam
Jacco de Wit is nog niet klaar met het Heemskerksysteem. ,,Ik denk nu na over verbeteringen in de laag van hardgesteente dat we gebruiken. Dat gesteente wordt in België en Noorwegen gewonnen. Hoewel het qua CO2-uitstoot meevalt, voelt het niet erg duurzaam om daar bergen te ontmantelen om ze hier als gesteente onder het wegdek te stoppen. Dus daarvoor zoek ik naar een duurzaam alternatief.’’

Nou ja, niet van het gehele systeem, maar wel van die ene cruciale buis die maakt dat het Heemskerksysteem werkt waar andere systemen falen. Aan die buis liggen vele ritjes door de regen ten grondslag. ,,Met mijn kinderen op de achterbank’’, lacht hij. ,,Die vonden het hartstikke spannend.’’

Toplaag
Veel gemeenten zijn de afgelopen tien jaar aan de slag gegaan met waterberging onder het wegdek van hun wegen en straten. Meestal bestaan die uit verschillende lagen gesteente waar het regenwater naartoe kan stromen om vervolgens langzaam in de bodem weg te zakken. ,,Die lagen van hardgesteente, doek en fijn steengruis zijn de grootste investering. Bij de oude systemen ging het echter mis in de toplaag: het materiaal tussen de straatstenen waardoor het regenwater naar beneden moet zakken.’’

Dichtslibben
Jacco heeft regelmatig studenten van de Hogeschool van Amsterdam over de vloer die met hem klimaat adaptieve oplossingen onderzoeken. ,,Al snel hadden we in de gaten dat die waterpasserende bestrating zeer gevoelig is voor dichtslibben. Gewoon door het fijn stof uit de lucht dat neerslaat, of doordat iemand z’n straatje schoonspuit. Binnen de kortste keren slaat de waterpasserende bestrating dicht’’, weet Jacco. ,,Wat ook gebeurt; het materiaal tussen de klinkers raakt langzaam aan vermalen doordat de stenen een klein beetje bewegen als er verkeer overheen gaat. Dat vermalen spul blijkt een laag te vormen waardoor het water niet meer wegloopt. In sommige gevallen lijkt het wel beton.’’

Kolken
Veel gemeenten brachten daarom opnieuw kolken in de straten aan, als noodvoorziening. In een ideaalsituatie wordt het water juist niet via het riool afgevoerd, maar lokaal opgevangen in het groen of onder het wegdek. Aan de Lijnbaan was de gemeente van de waterpasserende bestrating afgestapt. Het project werd vervolgens uitgevoerd met kolken aangesloten op kratjes onder het wegdek. Met de kratjes kan het regenwater uit de kolken het hardsteenpakket instromen. ,,Maar die kratjes waren omwikkeld met een soort doek dat moet voorkomen dat het steengruis in die kratjes zakt. En dat doek bleek ook dicht te slibben. Met vuil maar ook door ontkiemende zaden die dan gingen rotten in het doek, wat een soort laag van smurrie geeft. Het gaf me het inzicht dat het systeem reinigbaar moet zijn.’’

Drainagebuis
Geïnspireerd door drainagesystemen, komt Jacco op het idee van een standaardbuis met een doorsnede van 125 millimeter, waarin sleuven zijn aangebracht waardoor het water makkelijk uit kan stromen. ,,Op een deel van de Lijnbaan hebben we een testopstelling gemaakt. Aan weerszijden van de straat plaatsten we kolken met tussen twee kolken zo’n buis die door de laag van hard gesteente in de waterbergingslaag loopt. Bij de eerstvolgende zware bui ben ik natuurlijk direct gaan kijken en wat denk je? Je zag er echt draaikolken, zo snel zakte dat water weg. Het systeem werkt! Inmiddels hebben we een veel groter deel van de Lijnbaan gedaan, er is daar geen wateroverlast meer.’’

Inmiddels heeft Jacco leverancier Wavin zo ver gekregen de buizen van 100 procent gerecyclede grondstof te maken. ,,De dikte van 125mm is ideaal, want dat is een erg gangbare maat. Daarnaast kun je zo’n buis tussen twee kolken in makkelijk schoonspuiten met een hogedrukspuit. En er past een camera doorheen voor inspecties.’’

Doorontwikkelen
In de afgelopen jaren zijn zeker veertig andere gemeentes in Heemskerk op visite geweest om de vinding van Jacco de Wit te bekijken. En in veel van die gemeenten werken zijn collega’s nu dan ook met het Heemskerksysteem.

Had Jacco nou niet zijn baan bij de gemeente Heemskerk moeten opzeggen en met die slimme buis voor zichzelf moeten beginnen? ,,Nee joh, ik heb het voor de gemeente gedaan, in de tijd van de gemeente. En weliswaar is het mijn uitvinding, ik weet zeker dat iemand anders hem weer beter kan maken. Daar hoop ik op, dat we dit samen kunnen doorontwikkelen tot een nog meter klimaat adaptief systeem.’’