Grinwis groeide op met de traumatische herinnering aan de watersnoodramp in Zeeland in zijn familiegeschiedenis op Goeree Overflakkee. Van 2010 tot 2015 was hij adviseur van deltacommissaris Wim Kuijken. “In die tijd was in de waterwereld de gedachte al aanwezig dat water en bodem een dominantere plek zouden moeten krijgen in ruimtelijke ordening en plannen voor woningbouw”, vertelt Grinwis.

Politiek was het idee nog niet verankerd. Daarin bracht Grinwis als nieuwbakken Kamerlid verandering. “Ik heb me ervoor ingespannen dat er in het coalitieakkoord van het kabinet Rutte 4 een zin kwam dat ‘water en bodem sturend’ moesten zijn bij ruimtelijke planvorming. Dat is bepalend geworden in beleid.”

Assertiever
Grinwis vindt dat waterschappen meer op hun strepen mogen staan en niet te snel in een coöperatieve modus moeten schieten als woningbouw conflicteert met waterbelangen. “Ik vind dat waterschappen zich wat assertiever mogen opstellen bij bouwplannen. Gemeenten en provincies zouden als eerste aan het waterschap moeten vragen: Is het vanuit de waterhuishouding verstandig om op die plek te bouwen?”

Het huidige kabinet lijkt de leidende principes van water en bodem weer af te zwakken. Minister Mona Keijzer van ruimtelijke ordening spreekt liever over richtinggevende dan sturende principes. Kamerlid Grinwis tilt daar niet te zwaar aan. “Als je water en bodem letterlijk neemt, zou je geen woningbouw meer mogen doen in het laaggelegen westen van Nederland. Dat heb ik er nooit mee bedoeld. Het is geen dogma, maar een belangrijke belangenafweging om veilig te kunnen wonen.”

“Ik ben er niet met gestrekt been ingegaan tegen dit kabinet toen minister Keijzer zei dat water voor haar richtinggevend is bij bouwplannen. Sturend of richtinggevend; what’s in a name? Het gaat er mij om dat we niet vanuit rancune tegen natuur en water allerlei waardevolle inzichten bij het grofvuil zetten.”

Bouwen rond IJsselmeer
Het ChristenUnie-Kamerlid is voor een radicaal verbod op het bouwen van woningen in het winterbed van de grote rivieren, zoals vastgelegd in de actualisatie Beleidslijn Grote Rivieren. Maar voor de buitendijkse gebieden rond het IJsselmeer wil hij een uitzondering maken.

“Het is mij te dogmatisch om langs de meren dezelfde benadering toe te passen als in de uiterwaarden van de rivieren. Rond het IJsselmeer kennen we de oude poldertraditie van landaanwinning. Ik pleit daar voor een pragmatische benadering. Met name rond het Markermeer en de randmeren is er ruimte voor buitendijkse woningbouw. Vanuit waterveiligheid zijn de meren van een andere orde dan de rivieren.”

Eind vorig jaar nam de Tweede Kamer een motie aan van Pieter Grinwis en VVD-Kamerlid Peter De Groot met de strekking dat er woningbouw mogelijk moet zijn langs het IJmeer, Eemmeer, Gooimeer en Markermeer. Voor IJburg Fase 2, Almere Duin/Poort en Almere Haven zijn vergevorderde plannen.

Kosten HWBP
Over de oplopende kosten van het hoogwaterbeschermingsprogramma maakt Kamerlid Grinwis zich ‘grote zorgen’, legt hij uit in de podcast. Het prijskaartje van een kilometer dijkversterking is de afgelopen jaren verdubbeld. “De prijzen van projecten in grond- weg en waterbouw stijgen sneller dan welke indexatie kan bijhouden. Het andere probleem is dat we miljarden aan budgettekort hebben. Het kabinet kan dit aanlengen uit het deltafonds. Maar dat betekent dat het voor andere projecten niet gebruikt kan worden, zoals Ruimte voor de Rivier 2.0.”