“Waterschappen weten natuurlijk wat ze bij moeten dragen aan het hoogwaterbeschermingsprogramma en wat de kosten van de vervanging van de bestaande infrastructuur zijn”, legt Wijnand Dekking (beleidsadviseur financiën bij de Unie van Waterschappen) uit.

“Dat geldt althans voor een tijdshorizon van vijf à tien jaar. Maar bij de waterschappen leeft een breed gedragen gevoel dat we verder vooruit moeten kijken, tot ongeveer vijfentwintig jaar. Bovendien willen ze ook graag een beter beeld van de financiële consequenties van de klimaatopgave.”

Daarom startte in september 2023 een zogeheten leerkring van de Unie van Waterschappen. “Veertig medewerkers van waterschappen wisselden kennis en ervaringen uit en brachten in beeld wat er de komende 25 jaar op ons als waterschappen afkomt. Dat was fase 1 van de leerkring.”

In deze fase kwam ook naar voren dat de waterschappen behoefte hebben aan een methode om de inhoudelijke en financiële uitdagingen in beeld te brengen. Dekking: “Daarom zijn we in de tweede fase van de leerkring met zes waterschappen aan de slag gegaan met twee methodes. De ervaringen van deze twee fase zijn gebundeld in de publicatie Leerkring inhoudelijk en financieel (meer) vooruitkijken.”

Drie waterschappen werkten samen aan de zogeheten TNO-methode. “Deze aanpak is gebaseerd op de methode die instituut TNO heeft ontwikkeld om opgaves op infrastructureel gebied in kaart te brengen. Hiermee kun je heel goed een onderlegger maken met de opgaves waarvan je zeker weet dat je er de komende vijfentwintig jaar mee te maken krijgt.”

Drie andere waterschappen gingen aan de slag met de Financieel Fit voor de Toekomst-methode. “Die is eigenlijk bedoeld als verdieping en hiermee kun je, onder andere via scenario’s met verschillende mate van waarschijnlijkheid, doorrekenen wat aanvullende opgaven zijn en wat ze kosten.”

De twee methodes zijn volgens Dekking complementair. “Daarom nodigen we als Unie de waterschappen ook uit om deze leerkring een vervolg te geven. Dat gebeurt ook al. Op dit moment zijn zeven waterschappen bezig met deze methodes. Dat zal tegen de zomer afgerond zijn.”

Op dat moment verwacht Dekking ook een beter beeld te hebben van het financiële plaatje waar de waterschappen de komende jaren mee te maken krijgen. “Dan hebben dertien waterschappen een goed beeld en krijgen we representatieve cijfers.”